Jaki wzorzec wybrać do sprawdzenia lub kalibracji wagi

Jak dopasować wzorce masy OIML do klasy wagi?

Wybór odpowiednich wzorców masy OIML (Międzynarodowej Organizacji Metrologii Prawnej) jest kluczowym elementem w procesie sprawdzenia i kalibracji wag. Wzorce masy OIML służą jako narzędzia do sprawdzania dokładności wag, a ich odpowiedni dobór do klasy wagi zapewnia precyzyjne pomiary w różnych zastosowaniach, takich jak handel, przemysł czy laboratoria. W tym artykule przedstawiamy instrukcję, jak dopasować wzorce masy OIML do odpowiedniej klasy wagi, uwzględniając normy, wymagania dokładnościowe oraz zakresy pomiarowe.

Należy wziąć pod uwagę kilka czynników:

a) Dokładność wagi

Wzorce masy są dostępne w różnych klasach dokładności, które są oznaczone symbolami: E1, E2, F1, F2, M1, M2 oraz M3. Klasa wzorców masy jest określana na podstawie niepewności oszacowana podczas ich wzorcowania

 Wymagania dotyczące tolerancji wagowych i wykonania tych wzorców są określane przez Międzynarodową Organizację Metrologii Prawnej (OIML) w normie R111.

Klasy dokładności wzorców:

• E1 – Wzorce masy klasy E1 są przeznaczone do kalibracji wag o bardzo wysokiej rozdzielczości, przekraczającej 500 000 jednostek (e). Stosuje się je w precyzyjnych laboratoriach metrologicznych i aplikacjach, gdzie wymagana jest najwyższa dokładność.

• E2 – Wzorce klasy E2 służą do kalibracji wag I klasy dokładności, o rozdzielczości do 500 000e. Są wykorzystywane tam, gdzie wymagana jest duża dokładność, ale niekoniecznie na poziomie klasy E1.

• F1 – Wzorce klasy F1 stosowane są w przypadku wag II klasy dokładności, o rozdzielczości do 100 000e. Są używane do sprawdzania i kalibracji urządzeń o średniej dokładności, takich jak wagi stosowane w przemyśle.

• F2 – Wzorce masy klasy F2 służą do wzorcowania wzorców masy klasy M1 i M2, a także do kalibracji wag II klasy dokładności. Stosuje się je także do kontroli transakcji handlowych, np. przy ważeniu metali szlachetnych czy kamieni szlachetnych, gdzie precyzyjność jest istotna, ale nie wymagana jest najwyższa rozdzielczość.

• M1 – Wzorce klasy M1 wykorzystywane są do kalibracji wag III klasy dokładności, o rozdzielczości do 10 000e. Są stosowane w mniej precyzyjnych aplikacjach, np. w handlu masowymi produktami lub w przemyśle.

• M2 – Wzorce klasy M2 pozwalają na wzorcowanie odważników klasy M3 i są stosowane w transakcjach handlowych oraz w wagach o średniej dokładności klasy III. 

• M3 – Wzorce klasy M3 są używane do kalibracji wag o średniej dokładności klasy III, jak również wag klasy IIII, czyli tych o mniejszej precyzyjności. Są wykorzystywane głównie w transakcjach handlowych i do ogólnych celów przemysłowych.

Każda z tych klas jest odpowiednia dla określonych aplikacji, w których wymagana jest precyzyjność w zależności od zastosowania wag. Wzorce masy klasy M pomagają utrzymać odpowiednią jakość i zgodność urządzeń pomiarowych z międzynarodowymi normami, co jest istotne w zapewnieniu rzetelności w transakcjach handlowych oraz w różnych branżach przemysłowych.

b) Zakres pomiarowy wagi

Każda waga ma określony zakres pomiarowy, np. od 0 do 100 kg, 1000 kg itp. Wzorce masy muszą odpowiadać temu zakresowi, aby skalibrować lub sprawdzić wagę. Ważne jest, aby wzorce masy obejmowały cały zakres wagi, w tym wartość graniczną, na przykład 100 kg wagi, oraz wartości pośrednie.

Dla wag o większym zakresie (np. wag przemysłowych, które ważą do kilku ton) może być konieczne zastosowanie większych wzorców masy (np. 5 kg, 10 kg, 100 kg), aby przeprowadzić kalibrację w różnych punktach zakresu pomiarowego.

c) Czynniki środowiskowe

Warto także zwrócić uwagę na warunki, w jakich waga będzie używana. Zmiany temperatury, wilgotność oraz zanieczyszczenia mogą wpływać na dokładność wzorców masy. W trudniejszych warunkach środowiskowych, np. w przemyśle spożywczym, chemicznym lub w magazynach, gdzie występują duże wahania temperatury, warto wybrać wzorce masy wykonane z materiałów odpornych na korozję, takich jak stal nierdzewna, które będą zachowywać swoją dokładność nawet w trudnych warunkach.

Podsumowanie

Dobór odpowiednich wzorców masy OIML do klasy wagi jest kluczowym elementem w procesie kalibracji i sprawdzenia wag, które zapewniają dokładność pomiarów w różnych branżach. Kluczowe czynniki przy doborze wzorców to klasa wagi, zakres pomiarowy, typ wagi oraz warunki środowiskowe. Dostosowanie wzorców masy do odpowiedniej klasy wagi zgodnie z normami OIML gwarantuje precyzyjność, a tym samym wiarygodność wyników pomiarów i zgodność z normami jakościowymi. Regularne przeprowadzanie kalibracji i sprawdzenia zapewnia prawidłowe funkcjonowanie wag i zgodność z wymaganiami prawnymi.